De Plaats is écht af: tijd om het glas te heffen!

Open is De Plaats al een ongeveer een jaar, met veel respect voor de originele details is de boerderij aan de Oosterlaan daarvoor flink verbouwd. En hoewel er al tal van activiteiten werden georganiseerd, werd er achter de schermen ook nog hard gewerkt om de puntjes op de i te zetten. Van laatste kitrandjes tot tuin, en van decoratie tot praktische ruime schuur. Nu is het écht af en dat viert De Plaats met een feestelijke opening op 14 juni, vanaf 14.00 uur is iedereen welkom. Thema die middag is ‘Water wordt wijn’, dat staat voor een verfrissende smaak voor het kerkzijn op Ameland. Maar ook is dit een knipoog naar de vondst vorig jaar in de tuin van De Plaats, een verborgen welput van bijna vijf meter diep.

Na de feestelijke openingshandeling is er ruimte om de activiteiten zelf te beleven, of een proeverij zoals pionierspredikant Sijbrand het noemt: ‘gasten kunnen alle smaken van het pionieren ontdekken. Zo kan men meedoen aan een ministiltewandeling, of oefenen voor het openingslied in de Herenwegkerk. Dat zal later tijdens de opening ten gehore worden gebracht. Ook aan de jongste gasten is gedacht, zij hoeven zich geen moment te vervelen. Wel De Plaats bewonderen, maar sla je de activiteiten voor nu liever over? Dan blijft het een proeverij, maar dan met een lekker hapje en drankje.

Het is begin 2014, wanneer de Kerkenraad start met de zoektocht naar een nieuwe manier van kerkzijn. Geïnspireerd door een onderzoek van de Noordelijke Hogeschool onder de eigen gemeenteleden en onder niet-kerkgangers blijkt dat de huidige wijze van kerkzijn veel mensen niet meer aanspreekt terwijl er wel degelijk behoefte is aan inspiratie en zingeving. Daarnaast blijkt het klassieke kerkgebouw drempelverhogend te werken, een ander gebouw zou wellicht goede mogelijkheden bieden.

Naar aanleiding van deze conclusies doet een werkgroep vanuit de kerk inspiratie op om tot een goed plan te komen, zo bezoeken ze verschillende bijeenkomsten op Terschelling en gaan langs bij Nijkleaster in Jorwerd. Er wordt intensief gesproken over een andere manier van kerkzijn, maar ook de sterke en zwakke punten van een kerkelijke gemeente komen aan bod. Uiteindelijk is de kerkenraad eruit: Ameland heeft alles in huis om een pioniersplek kans tot slagen te bieden. 

Silvia Stavleu zette samen met het bestuur de eerste stappen in dit vernieuwende maar ook spannende project. Namens de Protestantse Kerk Nederland (PKN) helpt ze in kaart te brengen wat er op het eiland gedaan kan worden voor jongeren en jongvolwassenen, een groep die steeds minder gezien wordt in de kerk. Echter ligt die kwestie, en een oplossing daarvoor, niet bij de jongeren zelf, concludeert Silvia: ‘Tijden veranderen, jongeren, en daarmee bedoel ik een leeftijd tot ongeveer 50 jaar, voelen zich niet meer aangetrokken tot de klassieke opzet van de kerk en komen er niet meer’. Ze luidt de noodklok en waarschuwt de Kerkenraad, dat het op deze manier niet goed gaat komen. Een gedegen plan om een ieder die wel lid is van de kerk, maar zich niet herkent in de huidige opzet weer te kunnen aanspreken, mag niet langer uitblijven.

Silvia legt de kiem voor een andere benadering van het geloof op Ameland, gericht op de toekomst: pionieren. Daarvoor is een eigen centrum noodzakelijk: ‘Het is juist zo belangrijk dat de Pioniersplek wordt losgetrokken van de kerk, met name omdat de jongeren daar niet meer komen. Een nieuw centrum kan je vanuit het niets opbouwen, en hoeft niet direct een associatie met de kerk uit te stralen’.

Piet Faber is nauw betrokken bij het Pioniersproject op Ameland. Hij weet nog goed dat het oog viel op De Plaats 5, tijdens de zoektocht van de werkgroep naar een eigen gebouw. ‘Deze boerderij was uitermate geschikt voor wat wij willen: een laagdrempelige ruimte, dicht bij de kerk en aan de rand van het dorp.’ Na twee rondes aan de onderhandelingstafel wordt De Plaats uiteindelijk op 17 maart 2017 gekocht. Werk aan de winkel! Tijd om stap voor stap de karakteristieke boerderij te transformeren in een heuse Pioniersplek. Terwijl de binnenkant van De Plaats volledig gestript wordt, begint duidelijk te worden dat het geheel zodanig verbouwd is dat het verband van het gebouw niet meer deugd. Piet: ‘Met spoed werd de draagconstructie in orde gebracht door dertien nieuwe schoren aan te brengen. Ook werd duidelijk dat de vloeren ten opzichte van elkaar veel te veel verschilden in hoogte en kwaliteit. En dan nog eens de aanwezigheid van een asbest dakbeschot’.

Ulbe Visser voert met zijn medewerkers tonnen aan sloopafval, beton en ook grond af. ‘Het is moeilijk te bevatten dat dit met elkaar zo’n honderd ton moet zijn geweest. Ulbe was in die periode van grote waarde als uitvoerder en raadsman’, aldus Piet. Nu er ruimte is ontstaan wordt er hard gewerkt aan de riolering, waterleiding en andere voedingen in de grond. Ook wordt er al nagedacht over hoe de inrichting eruit moet komen te zien, Ruth van der Most van Spijk van het gelijknamig ontwerpbureau wordt gevraagd om er zijn licht over te laten schijnen.

Na de Bouwvak van 2017 is het tijd om te beginnen met renoveren van de wanden en het dak. Een behoorlijke klus, die met veel gevoel voor kwaliteit en liefde voor het vak wordt uitgevoerd. Piet: ‘Uitgangspunt was een maximaal haalbare geluidisolatie en natuurlijk warmte-isolatie. Met een goed beheersbaar binnenklimaat door warmteterugwinning bij het ventileren. Een periode met veel overleg op de werkvloer, kort en doelgericht. Niet alleen met de timmerlieden maar zeker ook met de installateur en de schilder. Kortom een ideaal bouwteam dat alles in gezamenlijkheid tot stand bracht’.

Dat er een bijzonder project gaande is, blijft ook niet onopgemerkt bij Egbert Hoogenberk van Harmonische Architectuur BV. Hij wil graag zelf een kijkje komen nemen in De Plaats en heeft een idee: ‘Waarom maken jullie niet een gewelf, als een verwijzing naar het kerkgebouw?’ Zijn idee komt compleet met schetsen en beschrijving en is op prachtige wijze gerealiseerd. Ook het ingenieuze ontwerp en vlakverdeling van de hoofdingang komt van zijn hand. Naast het prachtige gewelf en entree is er nog een regelrechte blikvanger in De Plaats. Klaas André van Bouwcombinatie Ameland metselde met veel vakmanschap een scheidingsmuur naar eigen idee: ‘Kruisverband, zo werden vroeger de steensmuren gemetseld, dat hoort hier’, zo zei hij. En het resultaat mag er zijn! Zo verstrijkt er een tijd van slopen, ontwerpen en weer opbouwen. Langzaam verdwijnen de stijgers om het gebouw en worden de puntjes op de i gezet.

Het voelde als een ware middag terug in de tijd voor de zestien 70-plussers, die aanschoven bij de eerste editie van ‘Oäderwets metenander’ vorig jaar. Een activiteit die direct aansloeg, en draait om nieuwe ontmoetingen, gezellig samen eten en een goed gesprek. Sijbrand: ‘De meeste mensen kennen elkaar wel natuurlijk, maar zouden misschien niet snel echt in contact komen: nu zitten ze naast elkaar en ontstaan mooie gesprekken!’ De groep eet met elkaar gerechten van toen, iets wat er vandaag de dag misschien niet meer dagelijks op het menu staat.

Hoewel er vandaag de dag veel verschillende soorten activiteiten worden georganiseerd , heeft Sijbrand wel degelijk een overkoepelend doel voor ogen: ‘Bij De Plaats moet iedereen zich welkom voelen, natuurlijk werken we vanuit het geloof maar zullen niemand gaan bekeren. Heel belangrijk bij alles dat we gaan organiseren, is dat we bouwen aan relaties met elkaar. Hieronder verstaan we zowel de eilanders als gasten die Ameland bezoeken, we willen iedereen de verdieping bieden waaraan behoefte is’.

Die verdieping vinden bezoekers al snel in de Stiltewandelingen. Tot bezinning komen, je hoofd leegmaken of juist eens ergens goed over nadenken. Sijbrand: ‘De prachtige natuur op het eiland benutten we optimaal voor een wandeling waarbij je de stilte over je heen laat komen’. Afsluitend verzamelt de groep zich in de Hervormde kerk van Hollum, voor een moment van gebed en zang. Juist die plek leent zich hiervoor perfect volgens Sijbrand Alblas: ‘Het is zo mooi om daar samen te komen, de plek waar we zoveel van het leven vieren en herdenken’.

Heel belangrijk is dat bezoekers van alle leeftijden hun weg vinden naar De Plaats, juist ook tieners. Een voorbeeld hierbij is de activiteit Rock Solid, waarbij de jongeren middels een spel of actueel thema op een vernieuwende wijze kennis maken met het geloof. ‘Tieners leven vandaag de dag best in een complexe tijd, er wordt veel van ze verwacht. Wij denken dat er behoefte is aan echt contact, op een heel andere manier contact maken met leeftijdsgenoten’, legt Sijbrand uit. Na verloop van tijd hoopt hij dat ook jongeren naast de geplande activiteiten, zich in de toekomst vrij voelen om zo De Plaats binnen te stappen, wanneer ze willen.

Nu is het moment daar om samen te proosten op De Plaats die nu écht helemaal af is. Waar de Hervormde Gemeente Ameland iedereen ook heel graag voor uitnodigt, is de Regenboogzondag op 16 juni. In samenwerking met de andere Amelander kerken staat er die dag een speciale dienst op de agenda, een initiatief van de Stichting geloof en homoseksualiteit Friesland. Deze stichting heeft het doel om het klimaat voor homoseksuele mannen en vrouwen binnen de kerken te verbeteren, en doet dat onder andere met de zogenaamde Roze Zondagen. Als eerste Waddeneiland organiseert Ameland in juni deze dienst, maar dan wel met een Amelands karakter.

Sijbrand: ‘Het is prachtig dat we op Ameland zo gastvrij zijn, ongeacht iemands seksuele geaardheid. Maar dit is niet overal vanzelfsprekend, we moeten verder kijken dan Ameland en het organiseren van een Regenboogzondag is een mooie manier om hiermee bezig te zijn. Een initiatief dat door de kerken op het eiland breed gedragen wordt!’ Thema voor deze dienst, waarbij veelkleurigheid en gastvrijheid sleutelwoorden zijn, is ‘Welkom!’ en begint om 11.00 in de Nederlands Hervormde Kerk in Hollum.

 

Dit artikel is eerder geplaatst in de Amelander